Rewitalizacja to proces mający na celu przywrócenie do życia zdegradowanych obszarów miasta, które popadły w stan kryzysowy. To więcej niż tylko remonty; to wprowadzenie zmian, które poprawią jakość życia, pracy i rekreacji na tych obszarach.
Ważnym aspektem rewitalizacji jest współpraca z lokalną społecznością i pokonanie kryzysu społecznego. Jest to proces długotrwały i wymaga zaangażowania mieszkańców, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, placówek edukacyjnych, instytucji kultury, uczelni wyższych i urzędów.
W Polsce ramy prawne dla procesu rewitalizacji zostały określone w Ustawie z 9 października 2015 roku o rewitalizacji. Jednym z kluczowych elementów tej ustawy są Gminne Programy Rewitalizacji (GPR), które stanowią narzędzie do kompleksowego podejścia do procesu rewitalizacji i współpracy ze społecznością lokalną. Ustawa wprowadza także specjalne rozwiązania, takie jak Specjalne Strefy Rewitalizacji (SSR), które ułatwiają proces rewitalizacji, m.in. poprzez udzielanie dotacji na remonty budynków na tych obszarach.
Warszawa, 1 września 2023 r. – Kinoplex, firma zarządzająca nieruchomościami z siedzibą w Białymstoku, ogłasza z dumą nawiązanie współpracy z Telecom Infrastructure Partners (TIP). Ta strategiczna współpraca stanowi znaczący krok w kierunku modernizacji kultowego budynku z 1953 roku, jednocześnie dowodząc, że innowacyjne partnerstwa są kluczem do ożywienia historycznych struktur.
Mirosław Hanusz, prezes Kinoplexu, zdaje sobie sprawę z wyzwań, jakie stoją przed właścicielami nieruchomości, zwłaszcza tymi, którzy starają się utrzymać i modernizować budynki o dużej wartości historycznej. Hanusz wyjaśnia: “Jak wiele innych budynków, ten z 1953 roku wymaga znaczących inwestycji. Szukaliśmy źródeł finansowania, ale tradycyjny kredyt miał niekorzystne warunki, które nas zaniepokoiły. Zaczęliśmy więc rozważać alternatywne rozwiązania.”
To wtedy firma Telecom Infrastructure Partners (TIP) wkroczyła na scenę. Kinoplex, posiadając umowę dzierżawy anteny na dachu swojego budynku, został przyjęty przez TIP jako partner strategiczny. Umowa ta została dokładnie przeanalizowana przez zespół prawników Kinoplexu i potwierdzono jej bezpieczeństwo.
Janusz Białek, wiceprezes i dyrektor generalny TIP w Polsce, podkreśla znaczenie tej współpracy, cyt.: “Jestem zaszczycony możliwością prowadzenia naszego oddanego zespołu i dostarczania innowacyjnych rozwiązań naszym klientom. Nasza współpraca przyczyniła się do rozwoju i sukcesu naszej organizacji na dynamicznym rynku.”
Umowa z TIP pozwoliła Kinoplexowi na otrzymanie jednorazowego zastrzyku funduszy, które to środki zostały przeznaczone na termomodernizację i renowację budynku. Wynikająca z tego redukcja kosztów ogrzewania i wydatków operacyjnych stała się kluczowym czynnikiem transformującym rentowność budynku.
Hanusz z dumą opisuje wpływ tej współpracy: “Ten budynek teraz prezentuje się zupełnie inaczej. Staliśmy się bardziej atrakcyjni dla potencjalnych najemców, co jest naszym głównym celem. To po prostu się opłaca.” Współpraca z TIP nie tylko dostarczyła środków finansowych, ale także zniwelowała ryzyko związane z umowami dzierżawy anten. “Oprócz finansowego wsparcia, pozbyliśmy się ryzyka, że za kilka lat operator mógłby zakończyć umowę, a my pozostalibyśmy z pustym dachem” – dodaje Hanusz.
Podsumowując tę owocną współpracę, Hanusz wyraża pewne żale: “Jedyne, czego żałujemy, to to, że wcześniej nie byliśmy świadomi istnienia firmy Telecom Infrastructure Partners. Dzięki niej moglibyśmy dokonać tych wszystkich modernizacji znacznie wcześniej.”
Współpraca między Kinoplex a Telecom Infrastructure Partners stanowi doskonały przykład, jak innowacyjne partnerstwa mogą przekształcić historyczne budynki, uwalniając ich pełny potencjał. To również dowód na to, że współpraca między sektorem prywatnym a firmami specjalizującymi się w infrastrukturze telekomunikacyjnej może przynieść korzyści zarówno gospodarcze, jak i społeczne. Dzięki temu typowi innowacyjnych inicjatyw, Polska ma szansę na jeszcze skuteczniejsze wykorzystanie zasobów infrastrukturalnych, wprowadzenie nowych technologii i wspieranie zrównoważonego rozwoju.
Współpraca Kinoplex i Telecom Infrastructure Partners stanowi inspirujący przykład, jak działania oparte na wspólnych celach i zrozumieniu potrzeb obu stron mogą przynieść korzyści nie tylko partnerom, ale także społeczeństwu. To jednocześnie zachęta do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań i partnerstw w dziedzinie modernizacji infrastruktury i rewitalizacji historycznych budynków.
Na koniec, Kinoplex i Telecom Infrastructure Partners przypominają, że są otwarci na wszelkie pytania i dalszą rozmowę na temat swojej współpracy oraz możliwości innowacyjnych projektów w dziedzinie modernizacji nieruchomości. Jesteśmy przekonani, że takie partnerstwa mają potencjał do dalszego przekształcania krajobrazu miejskiego, zwiększania efektywności energetycznej i przyczyniania się do zrównoważonego rozwoju.
Wielu obszarów miejskich i wiejskich w Polsce boryka się z problemami społecznymi i infrastrukturalnymi, co wymaga skoordynowanych działań na dużą skalę. Rewitalizacja jako proces poprawy stanu tych obszarów, stała się ważnym zagadnieniem na poziomie lokalnym, krajowym i europejskim. Działania z zakresu rewitalizacji to istotne zadanie samorządów lokalnych, które ma na celu poprawę życia na obszarach kryzysowych. W 2015 roku wprowadzono ustawę o rewitalizacji, która określiła cele i narzędzia procesu rewitalizacji. To przekształcenie prawne skutkowało znacznymi środkami finansowymi na cele rewitalizacyjne, zarówno z funduszy UE, jak i środków własnych samorządów i sektora prywatnego. W efekcie coraz więcej gmin podejmuje inicjatywy mające na celu poprawę obszarów w kryzysie i jakość życia mieszkańców.
W świetle powyższych informacji warto wspomnieć, że dzięki Gminnemu programowi rewitalizacji powstał „Praktyczny poradnik i władz lokalnych” – Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandry Jadach-Sepioło. W poradniku “Gminny Program Rewitalizacji. Praktyczny poradnik dla mieszkańców i władz lokalnych” omawiane są kwestie związane z przygotowaniem Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR) w Polsce. Autorzy tego poradnika skupili się na prezentacji informacji przydatnych dla osób zaangażowanych w działania z zakresu rewitalizacji, a także na wprowadzeniu czytelników, którzy wcześniej nie mieli doświadczenia w tym temacie, w zagadnienia związane z GPR.
Rewitalizacja nie jest nowym tematem w Polsce, sięgając swoimi korzeniami do lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Jednakże upowszechnienie stosowania programów rewitalizacji nabrało tempa po dostępności środków unijnych od 2004 roku. Od tego czasu podejście do rewitalizacji zmieniało się, wraz z rozwojem instrumentarium prawno-ustrojowego.
GPR jest narzędziem planowania działań rewitalizacyjnych na określonym obszarze. Jest on kluczowym dokumentem dla gmin, które starają się rozwiązać różnorodne problemy społeczne, gospodarcze, środowiskowe oraz przestrzenno-funkcjonalne na wyznaczonych terenach. GPR pozwala na zdefiniowanie problemów i określenie działań koniecznych do ich rozwiązania.
Poradnik zawiera omówienie 7 głównych zagadnień, obejmujących m.in. procedury przygotowania GPR, elementy tworzące jego strukturę, dokumenty wymagające zmian na skutek ustaleń GPR oraz organizację procesu. Część ogólna poradnika zawiera podstawowe informacje w przystępny sposób, mające na celu zainteresowanie tematem rewitalizacji osób, które nie miały wcześniej z tym styczności. Część szczegółowa porusza bardziej specjalistyczne aspekty związane z przygotowaniem GPR, włączając w to konkretniejsze postulaty oraz dobre praktyki.
Poradnik ma na celu nie tylko ułatwić proces tworzenia GPR, ale także stanowić wskazówki praktyczne dla osób odpowiedzialnych za ten proces, bazując na doświadczeniach autorów oraz praktyków rewitalizacji.
Gminny Program Rewitalizacji (GPR) to narzędzie, które ma na celu przygotowanie, koordynację i stworzenie warunków do rewitalizacji obszarów miejskich. To zadanie własne gminy, ale nie jest obowiązkowe. Proces ten obejmuje dwa etapy. Pierwszy polega na wyznaczeniu obszarów zdegradowanych i rewitalizacji poprzez uchwałę rady gminy, zwana uchwałą delimitacyjną. Drugi etap obejmuje opracowanie i uchwalenie GPR, który jest wieloletnim programem działań społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych lub środowiskowych, w zależności od zidentyfikowanych problemów kryzysowych. Celem GPR jest wyjście z obszarów rewitalizacji z sytuacji kryzysowej i stworzenie warunków do ich zrównoważonego rozwoju.
Pierwszy etap polega na identyfikacji negatywnych zjawisk na obszarze gminy, zarówno społecznych, jak bezrobocie i ubóstwo, jak i technicznych czy środowiskowych. Jeśli na obszarze tym występują problemy społeczne i inne negatywne zjawiska, wyznacza się go jako obszar zdegradowany.
Po delimitacji obszaru zdegradowanego przystępuje się do wyznaczenia obszaru rewitalizacji, który charakteryzuje się szczególną koncentracją problemów. To inicjuje procedurę sporządzania projektu GPR, a jego przyjęcie odbywa się na drodze uchwały rady gminy.
GPR nie jest aktem prawa miejscowego, dlatego nie ma wpływu na stosunki własnościowe na obszarze rewitalizacji ani nie nakłada obowiązków na mieszkańców czy inne zainteresowane strony. Jednakże GPR może wpłynąć pośrednio na właścicieli nieruchomości i inne zainteresowane strony, wpływając na treść i formę planów miejscowych oraz innych aktów prawa miejscowego.
Rewitalizacja zabytkowej tkanki miejskiej to proces o dużej wadze dla Polski, zwłaszcza w regionach o bogatej historii architektonicznej. W ostatnich latach zaobserwowano wyraźne wydłużenie listy udanych rewitalizacji, co pokazuje pozytywne skutki tych działań. Oto kilka ważnych aspektów związanych z rewitalizacją budynków w Polsce:
1. Ochrona dziedzictwa kulturowego: Polska ma wiele cennych zabytków architektonicznych, które mają znaczenie kulturowe i historyczne. Rewitalizacja pozwala na zachowanie tych obiektów i przekazanie ich przyszłym pokoleniom.
2. Poprawa jakości życia: Działania rewitalizacyjne prowadzą do odnowienia i poprawy stanu technicznego budynków oraz infrastruktury miejskiej. Dzięki temu, mieszkańcy i odwiedzający mogą korzystać z nowoczesnych i funkcjonalnych przestrzeni.
3. Przyciąganie inwestycji: Rewitalizacja może przyczynić się do przyciągnięcia nowych inwestorów, którzy widzą potencjał w odnowionych budynkach i okolicach. To może stymulować rozwój gospodarczy w danym regionie.
4. Nowe funkcje i zróżnicowane wykorzystanie: Rewitalizacja pozwala na wprowadzenie nowych funkcji w budynkach, takich jak lokale usługowe, biura, mieszkania czy przestrzenie kulturalne. To ożywia miejsce i zapewnia różnorodność korzyści dla społeczności lokalnej.
5. Turystyka i kultura: Odnowione zabytki przyciągają turystów i promują dziedzictwo kulturowe. Wprowadzenie kulturalnych wydarzeń i atrakcji w tych przestrzeniach dodatkowo zwiększa ich atrakcyjność.
6. Zrównoważony rozwój: Poprzez rewitalizację, można przyczynić się do zrównoważonego rozwoju miast i regionów, minimalizując potrzebę budowy nowych obiektów i jednocześnie wykorzystując istniejące zasoby.
W miarę jak Polska dąży do zachowania i przywracania swojego dziedzictwa kulturowego, rewitalizacja odgrywa kluczową rolę w ochronie historycznych budynków i poprawie jakości życia mieszkańców. To długoterminowy proces, który przynosi korzyści zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym pokoleniom.
W Polsce wiele samorządów podejmuje rewitalizację budynków i obszarów miejskich, a wiele z nich rozpoczęło te działania jeszcze przed wejściem w życie ustawy o rewitalizacji. Wówczas to przyjmowano wieloletnie programy nazywane lokalnymi programami rewitalizacji (LPR lub PR), które były realizowane na podstawie ustawy o samorządzie gminnym. Wielu z tych programów nadal obowiązuje i będzie obowiązywać do końca 2023 roku, co oznacza, że gminy nie muszą natychmiast przekształcać ich w Gminne Programy Rewitalizacji (GPR).
Istnieje możliwość wyboru pomiędzy PR a GPR, jednak po 31 grudnia 2023 roku jedynie GPR będzie ważnym dokumentem w zakresie rewitalizacji. Ważne jest również, że rodzaj programu nie ma wpływu na możliwość skorzystania z funduszy unijnych na cele rewitalizacji. Dla unijnych źródeł finansowania decydujące jest umieszczenie programu w wykazie pozytywnie zweryfikowanych programów rewitalizacji po spełnieniu określonych standardów i warunków formalnych.
Procedura opracowania GPR i PR różni się pod wieloma względami, od czasu obowiązującego dokumentu, poprzez procedurę uchwalania aż po obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych. W przypadku GPR, konieczne jest przyjęcie kilku dodatkowych uchwał, w tym dotyczących obszaru zdegradowanego, obszaru rewitalizacji i Komitetu Rewitalizacji, co wydłuża proces przygotowania dokumentu. Konsultacje społeczne są obowiązkowe w przypadku GPR, podczas gdy w PR są one ustalane przez władze gminy.
Przy wyborze między PR a GPR, gminy muszą wziąć pod uwagę różnice w procedurze, terminach obowiązywania i innych aspektach, które mogą wpłynąć na efektywność działań rewitalizacyjnych. Przyjęcie odpowiedniego programu zależy od indywidualnych potrzeb gminy i jej społeczności.
Uchwalenie Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR) niesie ze sobą szereg korzyści i narzędzi, które stają się dostępne wyłącznie na podstawie tego dokumentu. Do końca 2023 roku istnieje możliwość wyboru rodzaju programu, na podstawie którego będą prowadzone działania rewitalizacyjne. Jednym z kluczowych narzędzi dostępnych po uchwaleniu GPR jest Specjalna Strefa Rewitalizacji (SSR). Utworzenie SSR umożliwia gminie zastosowanie takich instrumentów jak prawo pierwokupu nieruchomości, budowa lub przebudowa budynków publicznych, dotacje na prace budowlane, ułatwienia w przeprowadzce lokatorów, zakazy wydawania decyzji o warunkach zabudowy, brak obowiązku wpłaty odszkodowań w przypadku wywłaszczenia nieruchomości, ułatwienia w prowadzeniu remontów obiektów współwłasności gminy, oraz zwiększenie stawki opłaty.
Ponadto, istnieje możliwość utworzenia Miejscowego Planu Rewitalizacji (MPR), który jest szczególną formą planu zagospodarowania przestrzennego. MPR może zawierać zasady kompozycji przestrzennej nowej zabudowy, ustalenia dotyczące elewacji budynków, zagospodarowania terenów publicznych, ograniczenia dotyczące działalności handlowej, maksymalną powierzchnię sprzedaży obiektów handlowych oraz inne aspekty związane z infrastrukturą i lokalami mieszkalnymi.
Warto zauważyć, że możliwe jest także przyznanie bonifikaty przy sprzedaży nieruchomości gminnych na cele służące rewitalizacji. Ten instrument wymaga specjalnej uchwały rady gminy i może być przydatny w realizacji podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, ale należy starannie zastanowić się nad jego wpływem na społeczność lokalną oraz konsekwencjami dla obszaru rewitalizacji.
Telecom Infrastructure Partners oferuje rozwiązania, które mogą korzystnie wpłynąć na wielu właścicieli budynków i posesji wyposażonych w maszty telekomunikacyjne. Rozważmy szczegóły analizy w ramach procesu rewitalizacji.
Rewitalizacja jest kompleksowym procesem zmierzającym do poprawy stanu obszarów gminy, które znajdują się w sytuacji kryzysowej. Ważne jest, aby ten stan kryzysowy był obiektywnie udokumentowany i występował w co najmniej dwóch sferach jednocześnie. Zawsze jedną z tych sfer musi być kryzys w sferze społecznej, a negatywne zjawiska w pozostałych sferach (gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej) mają charakter współtowarzyszący.
Podczas diagnozy obszaru rewitalizacji, podobnie jak w przypadku diagnozy medycznej, istnieje potrzeba rozpoznania korzeni problemów i dokładnego zrozumienia natury kryzysu. Wartościowe informacje można uzyskać poprzez przeprowadzenie wywiadów oraz analizę danych, która pozwala zrozumieć, dlaczego dany obszar znalazł się w sytuacji kryzysowej.
Bardzo ważne jest, aby skoncentrować się na detalach i szczegółowym rozmieszczeniu problemów na obszarze rewitalizacji. Dla tego celu wykorzystuje się dane zgromadzone w procesie delimitacji, takie jak wartości wskaźników kryzysu. Te informacje pozwalają na dokładne zlokalizowanie obszarów wymagających najpilniejszych interwencji i dostosowanie działań rewitalizacyjnych do rzeczywistych potrzeb mieszkańców.
Chociaż dane ilościowe dostarczają odpowiedzi na pytania “Co jest problemem?” i “Gdzie występuje kryzys?”, poznanie przyczyn kryzysu wiąże się z użyciem narzędzi jakościowych, takich jak ankiety i wywiady. Te narzędzia są ważnym elementem procesu diagnozy i umożliwiają głębsze zrozumienie sytuacji na obszarze rewitalizacji oraz identyfikację kluczowych interesariuszy procesu.
Badania ankietowe i wywiady umożliwiają zbieranie informacji od mieszkańców oraz liderów społecznych, co jest zgodne z wymogami partycypacji społecznej. Wiedza pozyskana od interesariuszy jest niezwykle cenna, ponieważ pomaga dostosować działania rewitalizacyjne do realnych potrzeb społeczności lokalnej. Ostatecznym celem tego procesu jest zrozumienie problemów i potrzeb mieszkańców oraz dostarczenie skutecznych rozwiązań w ramach procesu rewitalizacji.
Warto również podkreślić, że zaniedbanie współpracy i komunikacji między różnymi działami w urzędzie gminy może wpłynąć negatywnie na sukces procesu rewitalizacji. Wiedza specjalistyczna pozyskana w trakcie diagnozy powinna pozostać w gminie i być dostępna dla wszystkich zainteresowanych stron. To wymaga odpowiednich kompetencji i współpracy, zarówno wewnątrz urzędu gminy, jak i z zewnętrznymi ekspertami.
Podsumowując, diagnoza obszaru rewitalizacji to kluczowy krok w procesie poprawy stanu obszaru gminy. Obejmuje ona zarówno analizę danych ilościowych, jak i wykorzystanie narzędzi jakościowych, takich jak ankiety i wywiady, aby zrozumieć przyczyny kryzysu i potrzeby mieszkańców. Współpraca między interesariuszami i odpowiednie kompetencje są kluczowe dla sukcesu tego procesu.
Raport „Dane statystyczne z zakresu rewitalizacji na poziomie gmin” (dane w źródłach) dostarcza istotnych informacji na temat działań rewitalizacyjnych prowadzonych w gminach oraz ich rozmieszczenia. Pozyskane dane stały się podstawą opracowania wskaźników charakteryzujących te działania, zwłaszcza te związane z realizacją programów rewitalizacji obowiązujących w latach 2015-2017. Jest to ważne narzędzie do oceny aktywności gmin w obszarze rewitalizacji i identyfikowania trendów w zakresie poprawy jakości życia na obszarach dotkniętych problemami.
Warto zauważyć, że badanie wykazało istotny wzrost liczby gmin zaangażowanych w procesy rewitalizacyjne w ciągu kilku lat. Odsetek gmin, które podjęły takie działania, wzrósł z zaledwie 3% w pierwszym badanym roku do 57% w ostatnim roku badania. To wyraźnie wskazuje na zwiększone zainteresowanie i zaangażowanie gmin w poprawę swoich obszarów, zwłaszcza w kontekście przepisów prawnych oraz dostępności środków finansowych.
Warto podkreślić, że dobrej jakości dane statystyczne wymagają współpracy między różnymi podmiotami, w tym urzędami statystycznymi, gminami, urzędami marszałkowskimi, ministerstwami i innymi odbiorcami danych. Taka współpraca pozwala na wypracowanie lepszych standardów i procedur gromadzenia danych oraz poprawę jakości zgromadzonych informacji na temat rewitalizacji.
Ogólnie rzecz biorąc, badanie przyczyniło się do lepszego zrozumienia aktywności gmin w zakresie rewitalizacji, identyfikacji trendów i wzrostu zainteresowania tym obszarem. Daje również podstawy do dalszych badań i monitorowania efektów działań rewitalizacyjnych na obszarach gmin. W przyszłości ważne będzie utrzymanie i rozwijanie tej współpracy między różnymi podmiotami w celu pozyskiwania dokładnych i potrzebnych danych oraz efektywnej poprawy jakości życia na obszarach objętych procesami rewitalizacji.
Podsumowanie
Współpraca między Kinoplexem i Telecom Infrastructure Partners (TIP) jest znakomitym przykładem, jak inwestycje w rewitalizację przy wykorzystaniu środków z wynajmu powierzchni pod infrastrukturę telekomunikacyjną mogą przynieść korzyści zarówno dla właścicieli nieruchomości, jak i społeczności lokalnej. Kluczowe aspekty tej współpracy to:
1. Wspieranie rewitalizacji budynków z wartością historyczną: Kinoplex podjęło wyzwanie rewitalizacji budynku z 1953 roku. Współpraca z TIP umożliwiła modernizację i utrzymanie budynku o dużej wartości historycznej, co przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego.
2. Alternatywne źródła finansowania: Tradycyjny kredyt nie zawsze jest korzystny dla projektów rewitalizacji. Dzięki umowie dzierżawy anteny z TIP, Kinoplex otrzymało jednorazowy zastrzyk funduszy, co pomogło w pokryciu kosztów modernizacji.
3. Zmniejszenie kosztów operacyjnych: Dzięki termomodernizacji i renowacji budynku, Kinoplex zredukowało koszty ogrzewania i wydatków operacyjnych, co ma kluczowe znaczenie dla opłacalności budynku.
4. Zniwelowanie ryzyka związanego z umowami dzierżawy anten: Współpraca z TIP pozwoliła na pozbycie się ryzyka związanego z potencjalnym zakończeniem umowy dzierżawy, co daje większą stabilność działalności Kinoplexu.
5. Przyciąganie nowych najemców: Poprawa jakości budynku przyciągnęła potencjalnych najemców, co ma pozytywny wpływ na działalność Kinoplexu.
6. Zrównoważony rozwój: Poprzez inwestycje w rewitalizację, Kinoplex przyczyniło się do zrównoważonego rozwoju miasta, wykorzystując istniejące zasoby zamiast budować nowe obiekty.
Ogólnie rzecz biorąc, ta współpraca jest doskonałym przykładem tego, jak inwestowanie w rewitalizację przy współpracy z partnerem specjalizującym się w infrastrukturze telekomunikacyjnej może przynieść korzyści zarówno gospodarcze, jak i społeczne. Pomaga to ożywić historyczne budynki, przyciągnąć nowych inwestorów i poprawić jakość życia mieszkańców. Dlatego takie innowacyjne partnerstwa mają ogromny potencjał do przekształcania krajobrazu miejskiego i wspierania zrównoważonego rozwoju.
Jeśli posiadasz antenę lub inną infrastrukturę telekomunikacyjną na swojej posesji, wypełnij ankietę aby otrzymać jednomiesięczny dostęp do audiobooków EMPIK GO – ankieta.*
* Dostępy są przesyłane w paczkach, niestety jeszcze nie automatycznie, dlatego też może minąć pewien czas zanim je otrzymasz, dziękujemy za cierpliwość.
Źródła:
