Historia Telekomunikacja w Belgii ma swoje początki w XIX wieku, równolegle z bardzo szybkim rozwojem technologii komunikacyjnych w całej Europie. W 1837 roku Samuel Morse wynalazł telegraf, który wkrótce pojawił się w Belgii. Pierwsza linia telegraficzna w Belgii została uruchomiona w 1846 roku, łącząc Brukselę z Antwerpią. To zapoczątkowało nową erę w belgijskiej komunikacji, umożliwiając szybsze i bardziej niezawodne przesyłanie informacji.

Rozwój telegrafu w Belgii był szybki i dynamiczny. Już w 1850 roku państwo zaczęło świadczyć usługi telegraficzne, co przyczyniło się do rozbudowy sieci telegraficznej obejmującej główne miasta kraju oraz nawiązywania połączeń z sąsiednimi państwami. W ciągu dwóch lat sieć ta została znacznie rozszerzona, co znacząco wpłynęło na komunikację i gospodarkę Belgii.

Początki tej historii sięgają 1879 roku, kiedy to w Antwerpii powstała International Bell Telephone Company (IBTC). Firma ta odegrała kluczową rolę w rozwoju telefonii w Belgii, ale jej działalność napotkała problemy już w 1893 roku. Wówczas belgijski rząd zakończył koncesję IBTC, gdyż firma odmówiła rozszerzenia swojego zasięgu na wszystkie części kraju. Sieć telefoniczna została przejęta przez państwo, co przekształciło telefonię w monopolistyczne przedsięwzięcie państwowe.

W celu wsparcia rozwoju rozległej sieci telefonicznej, rząd wprowadził przepisy regulujące jej działanie. W 1888 roku służba “Administracja Poczty i Telegrafii” przy Ministerstwie Kolei, Poczty i Telegrafu została podzielona na Zarząd Poczty (obecnie BPost) oraz Zarząd Telegrafii i Telefonii. W tym czasie Bruksela nawiązała połączenia telefoniczne z miastami Malines i Ostenda, wykorzystując przewody napowietrzne. Telefony szybko zyskały na popularności, a do 1880 roku powstały prywatne sieci telefoniczne w Liège, Verviers oraz w pałacu sprawiedliwości w Brukseli. Telefon mogli sobie wtedy pozwolić jedynie zamożni obywatele. Połączenia były wykonywane ręcznie przez telefonistki, które łączyły rozmówców za pomocą kabli i wtyczek.

Pomimo dynamicznego rozwoju usług telefonicznych, rząd belgijski zdecydował się znacjonalizować niemal wszystkie prywatne systemy telefoniczne w 1883 roku. Było to konieczne, aby zapewnić równomierne pokrycie całego kraju i ułatwić łączenie lokalnych sieci. Krytycy argumentowali, że administracja państwowa spowalniała rozwój usług telefonicznych, jednak w dłuższej perspektywie nacjonalizacja przyczyniła się do bardziej zrównoważonego i jednolitego rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej.

Po I wojnie światowej sieć telefoniczna była mocno uszkodzona, a nawet częściowo zdemontowana. Aby odbudować sieć, potrzebne były ogromne inwestycje, na które. Zarząd Telegrafii i Telefonii jako przedsiębiorstwo państwowe nie miał środków finansowych. W 1930 roku Belgia podjęła decyzję o oddzieleniu administracji telegraficznej i telefonicznej od poczty, tworząc Régie des Télégraphes et Téléphones (RTT). Nowo utworzona firma przejęła około 225 000 abonentów, z czego 51% było podłączonych do automatycznych central. RTT szybko przystąpiła do planu automatyzacji sieci, zastępowania przewodów napowietrznych kablami podziemnymi oraz rozszerzenia usług zagranicznych. W miejscach publicznych zostały zainstalowane budki telefoniczne, aby również rodziny, które nie miały telefonu w domu, mogły kogoś zadzwonić.

Lata międzywojenne były okresem dynamicznego rozwoju RTT, a liczba abonentów wzrosła prawie o jedną trzecią do 314 000 do wybuchu II wojny światowej. Wojna jednak wstrzymała programy rozwoju i modernizacji, a liczba abonentów spadła. Podczas II wojny światowej sieć telefoniczna ponownie została mocno uszkodzona. Rząd tym razem zapewnił znaczne wsparcie finansowe. Liczba abonentów gwałtownie wzrosła. W 1946 roku około 350 000 ludzi mogło się kontaktować,natomiast już dwadzieścia lat później liczba abonentów przekroczyła milion. W 1956 roku RTT zdecydowała się oferować tylko jedno urządzenie z własnym logo RTT. ATEA i Bell współpracowały przy opracowywaniu i produkcji tego ‘narodowego urządzenia RTT 56’.

Lata 50. i 60. XX wieku przyniosły dalszy rozwój technologiczny, w tym wprowadzenie systemów semaforowych, cyfrowych central i systemu ISDN. Został wprowadzony także automatyczne systemy przełączania, zastępujący ręczne centrale. Belgia była jednym z pierwszych krajów w Europie, które wprowadziły ISDN, umożliwiając przesyłanie danych i głosu w formie cyfrowej. RTT również rozpoczęła inwestycje w technologie satelitarne, otwierając pierwszą stację ziemską do obsługi ruchu satelitarnego w Lessive w 1972 roku. Ta modernizacja znacznie poprawiła efektywność i niezawodność sieci telefonicznej. Dodatkowo, wprowadzono bezpośrednie międzynarodowe wybieranie numerów (IDD), co ułatwiło Belgom wykonywanie międzynarodowych połączeń bez pomocy operatora.

W latach 80. RTT kontynuowało modernizację swoich sieci, wprowadzając światłowody i cyfrowe przełączniki elektroniczne. W 1990 roku Belgia ogłosiła reorganizację RTT w ramach szerokiej deregulacji przemysłu publicznego, przekształcając RTT w Belgacom. Dzięki tej reorganizacji Belgacom zyskał większą autonomię i elastyczność, co pozwoliło mu skuteczniej konkurować na międzynarodowym rynku telekomunikacyjnym.Ta transformacja pozwoliła także na lepszą jakość połączeń, zwiększoną pojemność oraz wprowadzenie nowych usług, takich jak poczta głosowa i identyfikacja numeru dzwoniącego.

W 1994 roku Komisja Europejska ogłosiła pełną liberalizację rynku telekomunikacyjnego, co wpłynęło na dalszy rozwój Belgacom. W tym samym roku, we współpracy z brytyjskim Vodafone, Belgacom założył spółkę-córkę do obsługi telefonii komórkowej, Belgacom Mobile, lepiej znaną jako Proximus. Belgacom stał się również spółką akcyjną prawa publicznego.

Obecnie Belgacom, działając pod nazwą Proximus, jest wiodącym dostawcą usług telekomunikacyjnych w Belgii, oferując szeroki zakres usług, w tym telefonii stacjonarnej, mobilnej, internetowej i telewizyjnej. Firma nadal odgrywa kluczową rolę w belgijskiej gospodarce, będąc jednym z największych pracodawców i inwestorów w kraju.

W nowym wcieleniu jako Belgacom, firma należy do specjalnej klasy belgijskich spółek użyteczności publicznej, które mają na celu zarówno ochronę interesu publicznego (w tym przypadku utrzymanie infrastruktury komunikacyjnej i zapewnienie publicznej usługi telefonicznej), jak i działanie na zasadach komercyjnych. Belgacom jest jedną z najbardziej dochodowych firm w Belgii, przynosząc w 1991 roku zysk w wysokości 8,8 miliarda BEF, i odgrywa ważną rolę w belgijskiej gospodarce, będąc jednym z największych pracodawców i inwestorów w kraju.

W latach 90. Belgacom rozpoczął ekspansję międzynarodową, otwierając pierwszą zagraniczną agencję w Westport, Nowy Jork, w 1990 roku. Firma nawiązała partnerstwa z AT&T, PTT Telecom z Holandii i innymi, aby zapewnić kompleksowe usługi międzynarodowe.

Pod koniec XX wieku nastąpiła cyfrowa rewolucja, która przekształciła telekomunikację na całym świecie. Belgia szybko przyjęła także telefonię komórkową. Pierwsza sieć komórkowa, Proximus, została uruchomiona w 1994 roku jako spółka zależna Belgacom. To oznaczało początek nowej ery w belgijskiej telekomunikacji, z rosnącą popularnością telefonów komórkowych wśród populacji.

Rok 1995 przyniósł uruchomienie projektu Turbo, mającego na celu poprawę obsługi klienta i zwiększenie konkurencyjności firmy. John Goossens objął stanowisko CEO Belgacom, zastępując Bessela Koka. W 1996 roku belgijski rząd sprzedał 50 procent minus jedną akcję Belgacom prywatnym inwestorom za 73,3 miliarda franków. W skład konsorcjum weszły takie firmy jak Ameritech, Tele Danmark i Singapore Telecom oraz belgijskie grupy finansowe Sofina, Dexia i KBC.

Pojawienie się internetu w latach 90. przyniosło kolejny znaczący przełom w telekomunikacji. Belgacom wprowadził usługi internetowe dial-up w połowie lat 90., a następnie wdrożył szerokopasmowe usługi ADSL w 1999 roku. Ten rozwój zapewnił Belgom szybsze i bardziej niezawodne połączenia internetowe, co sprzyjało rozwojowi gospodarki cyfrowej.

W 1999 roku Belgacom wdrożył szerokopasmowe usługi ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line), co było znaczącym krokiem naprzód. ADSL pozwoliło na znacznie szybsze i bardziej niezawodne połączenia internetowe w porównaniu do technologii dial-up. Dzięki temu Belgowie mogli korzystać z internetu na niespotykaną dotąd skalę, co sprzyjało rozwojowi gospodarki cyfrowej. Firmy zaczęły wykorzystywać internet do prowadzenia działalności, a coraz więcej osób korzystało z sieci do celów edukacyjnych, rozrywkowych i komunikacyjnych.

Na początku XXI wieku na belgijski rynek szerokopasmowy weszli operatorzy kablowi, tacy jak Telenet, którzy zaczęli oferować konsumentom szybkie usługi internetowe. Wejście nowych graczy na rynek zaowocowało większą konkurencją, co napędzało innowacje i poprawę jakości usług. Belgacom, który później zmienił nazwę na Proximus, musiał dostosować się do nowych warunków rynkowych, wprowadzając nowoczesne rozwiązania i technologie, aby utrzymać swoją pozycję lidera.

Konkurencja między Proximus a operatorami kablowymi, takimi jak Telenet, przyczyniła się do dynamicznego rozwoju infrastruktury internetowej w Belgii. Wprowadzenie technologii światłowodowej oraz rozwój mobilnego internetu 4G i 5G pozwoliły Belgom na dostęp do coraz szybszych i bardziej niezawodnych połączeń internetowych. Dzięki temu Belgia stała się jednym z liderów w zakresie dostępności nowoczesnych usług telekomunikacyjnych w Europie.

Belgacom przejął dostawcę internetu Skynet w 1997 roku, który szybko stał się liderem rynku belgijskiego. W 1998 roku firma przeszła przez restrukturyzację PTS, w ramach której ponad sześć tysięcy pracowników opuściło firmę, a ponad osiem tysięcy zostało przeszkolonych. Zatrudniono także 1 500 nowych pracowników. W tym samym roku Ameritech, który był udziałowcem Belgacom, został przejęty przez SBC.

W 1999 roku Belgacom, we współpracy z Tele Danmark, uruchomił holenderskiego operatora GSM Ben, który później został sprzedany T-Mobile, spółce córce Deutsche Telekom. W 2000 roku Belgacom połączył Skynet z francuskim Infosources, z którego francuska część została później sprzedana Tiscali. Ben uzyskał także licencję na trzecią generację telefonii komórkowej (UMTS) w Holandii za 375 milionów euro.

W 2001 roku Belgacom zapłacił 150,2 miliona euro za licencję UMTS w Belgii, co było znacznie niższą kwotą niż w innych krajach. SBC ogłosiło zamiar wycofania się z kapitału Belgacom, a negocjacje z holenderską firmą KPN o możliwej fuzji zostały ostatecznie porzucone. W 2002 roku Belgacom rozpoczął restrukturyzację BeST, która skutkowała zwolnieniem ponad czterech tysięcy pracowników oraz przeszkoleniem trzech tysięcy osób. W 2004 roku Belgacom zadebiutował na giełdzie, co stanowiło kolejny ważny krok w jego rozwoju.

 Najważniejsi operatorzy komórkowi działający obecnie w Belgii

Proximus

Historia: Proximus, dawniej znany jako Belgacom, jest jednym z najstarszych i największych operatorów telekomunikacyjnych w Belgii. Firma została założona w 1930 roku jako Régie des Télégraphes et Téléphones (RTT). W latach 90. XX wieku Belgacom rozpoczął świadczenie usług internetowych, a w 1999 roku wprowadził szerokopasmowe usługi ADSL. W 2014 roku firma zmieniła nazwę na Proximus, konsolidując wszystkie swoje usługi pod jednym brandem.

Usługi: Proximus oferuje szeroki zakres usług telekomunikacyjnych, w tym mobilne, stacjonarne i internetowe. Firma inwestuje w rozwój technologii 5G, światłowodowej infrastruktury oraz innowacyjne rozwiązania cyfrowe.

Orange Belgium

Historia: Orange Belgium, wcześniej znany jako Mobistar, został założony w 1996 roku jako spółka zależna francuskiej grupy Orange. Mobistar szybko stał się jednym z kluczowych graczy na belgijskim rynku telekomunikacyjnym. W 2016 roku firma zmieniła nazwę na Orange Belgium, aby lepiej odzwierciedlać swoje powiązania z grupą Orange.

Usługi: Orange Belgium oferuje usługi mobilne, internetowe i telewizyjne. Firma również aktywnie rozwija sieć 5G i inwestuje w nowe technologie, takie jak Internet Rzeczy (IoT).

Telenet

Historia: Telenet jest belgijskim operatorem kablowym, który wszedł na rynek mobilny w 2006 roku, oferując usługi jako operator wirtualny (MVNO) korzystający z infrastruktury innych operatorów. W 2016 roku Telenet przejął Base, jednego z trzech głównych operatorów komórkowych w Belgii, co pozwoliło mu na rozszerzenie swojej oferty i rozwój własnej infrastruktury mobilnej.

Usługi: Telenet oferuje usługi telewizyjne, internetowe i telefoniczne, zarówno stacjonarne, jak i mobilne. Po przejęciu Base firma zyskała własną sieć komórkową i mocno inwestuje w rozwój technologii 5G.

BASE (obecnie część Telenet)

Historia: Base został założony w 1999 roku jako trzeci operator komórkowy w Belgii. Przez lata firma zbudowała solidną pozycję na rynku, koncentrując się na konkurencyjnych cenach i innowacyjnych ofertach. W 2016 roku Base został przejęty przez Telenet, co umożliwiło Telenet wejście na rynek mobilny z własną infrastrukturą.

Usługi: Pod marką Base, Telenet oferuje szeroki zakres usług mobilnych, w tym plany abonamentowe i przedpłacone, a także usługi internetowe i telewizyjne.

Voo

Historia: Voo to operator kablowy działający głównie w regionie Walonii i Brukseli. Firma powstała w 2006 roku z połączenia kilku lokalnych operatorów kablowych. Voo od samego początku koncentrował się na dostarczaniu usług telewizyjnych, internetowych i telefonicznych, a w ostatnich latach rozszerzył swoją ofertę o usługi mobilne.

Usługi: Voo oferuje kompleksowe pakiety usług, w tym telewizję, internet, telefon stacjonarny i mobilny. Firma korzysta z infrastruktury innych operatorów do świadczenia usług mobilnych.

Proximus, Telenet i Orange Belgium, Telenet, BASE(obecnie część Telenet), Voo to główni gracze na belgijskim rynku telekomunikacyjnym, oferujący szeroki zakres usług, w tym telefonii stacjonarnej, usług mobilnych, szerokopasmowego internetu i telewizji cyfrowej. Belgijski Instytut Usług Pocztowych i Telekomunikacyjnych (BIPT) reguluje branżę, zapewniając uczciwą konkurencję i ochronę praw konsumentów.

Rozwój internetu miał również wpływ na inne aspekty życia społecznego i gospodarczego w Belgii. E-commerce, e-administracja i zdalna edukacja stały się powszechnie dostępne, a cyfrowa transformacja przedsiębiorstw i instytucji publicznych przyczyniła się do zwiększenia efektywności i innowacyjności całej gospodarki. Dziś Belgia może pochwalić się zaawansowaną infrastrukturą telekomunikacyjną, która wspiera rozwój społeczeństwa informacyjnego i cyfrowej gospodarki.

Dziś Belgia może poszczycić się wysoko rozwiniętą infrastrukturą telekomunikacyjną. Kraj ten posiada rozległe pokrycie siecią 4G i wdraża usługi 5G, zapewniając swojej populacji dostęp do najnowszych technologii mobilnych. Sieci światłowodowe są rozbudowywane, oferując ultraszybkie prędkości internetu zarówno w obszarach miejskich, jak i wiejskich.

Historia telekomunikacji w Belgii to opowieść o szybkich postępach technologicznych i nieustannym doskonaleniu. Od wczesnych dni telegrafu i telefonu po cyfrową rewolucję i erę internetu, Belgia konsekwentnie przyjmowała nowe technologie, aby poprawić swoją infrastrukturę komunikacyjną. Dziś Belgia jest liderem w dziedzinie telekomunikacji, dysponując nowoczesną i solidną siecią, która wspiera potrzeby swojej populacji w coraz bardziej cyfrowym świecie.

Źródła:

• Telefonia i telekomunikacja – etwie.be
• Historia firmy BELGACOM – referenceforbusiness.com
• CHRONOLOGIA. Od Bella do Belgacom – standaard.be
• belnet.be
• Kulturowy i międzynarodowy wpływ sieci telegrafu elektrycznego w Belgii